مهمترین عوامل موثر در خرابی و خسارت راه ها و سطوح آسفالتی عبارتند از:
نوع خاک محل احداث راه – حجم ترافیک – شرایط جوی و محیطی از نطر میزان بارندگی و تغییرات درجه حرارت – نوع وسایل نقلیه عبوری – نحوه ساخت راه و اجرای اصولی و فنی تمام مراحل ساختمان لایه های راه شامل: خاکبرداری های اولیه خاکهای کم مقاومت و تراکم زمین طبیعی، اجرای لایه های زیر اساس (Sub base)، اساس(Base ) و در بعضی موارد بلک بیس(Black base )، لایه رویی(Surface ) و در نهایت لایه های آسفالتی سطح راه یعنی بیندر (Binder ) و توپکا(Topeka ).
– رعایت نشدن اصول مراقبت و حفاظت از راه و ترمیم نشدن آسیب های جزیی و اولیه راه و به اصطلاح به فراموشی سپرده شدن راهداری چه قبل و چه بعد از آسیب دیدگی آن. چرا که برای هر نوع عیب و خرابی، که در سطح راه آسفالته ایجاد می شود، روشی خاصی جهت مراقبت و مرمت آن وجود دارد.
– شیب بندی طولی و عرضی نامناسب راه و در نتیجه باقی ماندن آب بر سطح آسفالت راه در شیب های کمتر از حد استاندارد، باعث تخریب آن می گردد. البته عکس این قضیه نیز صادق است، به این معنی که هر چه شیب راه خصوصاً شیب عرضی از حد مجاز بیشتر باشد، این امر باعث جاری شدن تند آبها بر سطح مسیر می شود که در نهایت با گذر زمان، باعث شسته شدن و خرابی راه می شود. عایق کاری نا مناسب راه و نفوذ آب به داخل ساختمان راه و لایه های زیرین آن و در نهایت تخریب آسفالت و کل راه.
– استفاده از قیر های غیر استاندارد و با ویسکوزیته(گرانروی) نا مناسب و کمتر یا زیادتر بودن قیر مصرفی از حد مجاز.
– استفاده خودروها خصوصاً وسایل نقیله سنگین مجهز به لاستیکهای یخ شکن و میخدار در ایام بدون یخبندان و حتی در زمان برفباری های جزیی و نرم در طول سال، همه و همه از عواملی هستند که باعث آسیب دیدگی و در صورت عدم رسیدگی باعث انهدام و از کاربری خارج شدن راه می شوند.
انواع معایب و آسیب دیدگی های راه های آسفالته:
در یک تقسیم بندی خرابی ها را به دو نوع بنیادی(سازه ای) و خرابیهای سطحی(کارکردی) تقسیم بندی می کنند. نوع بنیادی زمانی رخ میدهد که روسازی بعلت نداشتن قدرت باربری کافی در اثر بارهای وارده و صدمه دیدن، دیگر قادر به تحمل بارگذاری بیشتر بدون افزایش خرابی نباشد. در حالی که در خرابی های سطحی، سیستم روسازی قدرت باربری دارد ولی بعلت ناهموار شدن سطح روسازی امکان بهره برداری از آن به سختی امکانپذیر است.
در تقسیم بندی دیگر این خرابی ها به دسته عمده تقسیم بندی می شوند:
ادامه مطلب ...هیدرولیکمایعات تقریباً تراکم ناپذیر هستند. این ویژگی سبب شده است که از مایعات به عنوان وسیله مناسبی برای تبدیل و انتقال کار استفاده شود. بنابراین میتوان از آنها برای طراحی ماشینهایی که در عین سادگی، با نیروی محرک خیلی کم بتواند نیروی مقاوم فوق العاده زیادی را جابجا نماید، استفاده نمود. به این ویژگی و همچنین دانش مطالعه این ویژگی هیدرولیک گفته میشود.
امروزه در بسیاری از فرآیندهای صنعتی ، انتقال قدرت آن هم به صورت کم هزینه و با دقت زیاد مورد نظر است در همین راستا بکارگیری سیال تحت فشار در انتقال و کنترل قدرت در تمام شاخه های صنعت رو به گسترش است. استفاده از قدرت سیال به دو شاخه مهم هیدرولیک و نیوماتیک ( که جدیدتر است ) تقسیم میشود . از نیوماتیک در مواردی که نیروهای نسبتاً پایین (حدود یک تن) و سرعت های حرکتی بالا مورد نیاز باشد (مانند سیستمهایی که در قسمتهای محرک رباتها بکار می روند) استفاده میکنند در صورتیکه کاربردهای سیستمهای هیدرولیک عمدتاً در مواردی است که قدرتهای بالا و سرعت های کنترل شده دقیق مورد نظر باشد(مانند جک های هیدرولیک ، ترمز و فرمان هیدرولیک و...).
حال این سوال پیش میاید که مزایای یک سیستم هیدرولیک یا نیوماتیک نسبت به سایر سیستمهای مکانیکی یا الکتریکی چیست؟در جواب می توان به موارد زیر اشاره کرد: ۱) طراحی ساده ۲) قابلیت افزایش نیرو ۳) سادگی و دقت کنترل ۴) انعطاف پذیری ۵) راندمان بالا ۶) اطمینان در سیستم های هیدرولیک و نیوماتیک نسبت به سایر سیستمهای مکانیکی قطعات محرک کمتری وجود دارد و میتوان در هر نقطه به حرکتهای خطی یا دورانی با قدرت بالا و کنترل مناسب دست یافت ، چون انتقال قدرت توسط جریان سیال پر فشار در خطوط انتقال (لوله ها و شیلنگ ها) صورت میگیرد ولی در سیستمهای مکانیکی دیگر برای انتقال قدرت از اجزایی مانند بادامک ، چرخ دنده ، گاردان ، اهرم ، کلاچ و... استفاده میکنند. در این سیستمها میتوان با اعمال نیروی کم به نیروی بالا و دقیق دست یافت همچنین میتوان نیرو های بزرگ خروجی را با اعمال نیروی کمی (مانند بازو بسته کردن شیرها و ...) کنترل نمود. استفاده از شیلنگ های انعطاف پذیر ، سیستم های هیدرولیک و نیوماتیک را به سیستمهای انعطاف پذیری تبدیل میکند که در آنها از محدودیتهای مکانی که برای نصب سیستمهای دیگر به چشم می خورد خبری نیست. سیستم های هیدرولیک و نیوماتیک به خاطر اصطکاک کم و هزینه پایین از راندمان بالایی برخوردار هستند همچنین با استفاده از شیرهای اطمینان و سوئیچهای فشاری و حرارتی میتوان سیستمی مقاوم در برابر بارهای ناگهانی ، حرارت یا فشار بیش از حد ساخت که نشان از اطمینان بالای این سیستمها دارد. اکنون که به مزایای سیستم های هیدرولیک و نیوماتیک پی بردیم به توضیح ساده ای در مورد طرز کار این سیستمها خواهیم پرداخت. برای انتقال قدرت به یک سیال تحت فشار (تراکم پذیر یا تراکم ناپذیر) احتیاج داریم که توسط پمپ های هیدرولیک میتوان نیروی مکانیکی را تبدیل به قدرت سیال تحت فشار نمود. مرحله بعد انتقال نیرو به نقطه دلخواه است که این وظیفه را لوله ها، شیلنگ ها و بست ها به عهده میگیرند . بعد از کنترل فشار و تعیین جهت جریان توسط شیرها سیال تحت فشار به سمت عملگرها (سیلندرها یا موتور های هیدرولیک ) هدایت میشوند تا قدرت سیال به نیروی مکانیکی مورد نیاز(به صورت خطی یا دورانی ) تبدیل شود. اساس کار تمام سیستم های هیدرولیکی و نیوماتیکی بر قانون پاسکال استوار است.
ادامه مطلب ...
نرم افزارهای رشته عمران را میتوان به دو گروه تقسیم کرد:
1) نرم افزارهای نقشه کشی و معماری که شامل AUTOCAD ,ARCHICAD میباشند.
2) نرم افزارهای محاسباتی که شامل SAP, ETABS ,SAFE میباشند.
همان طور که شما عزیزان می دانید نرم افزار AUTOCAD آنقدر کار را راحت کرده است که دیگر نیازی به میز نقشه کشی .خط کش T .گونیا.شابلون.راپید.کاغذ پوستی و کاغذ کالک نیست و با موس و کلیک راست و چپ و چند آیکون کار همه این وسایل را می توان انجام داد البته با دقت و تمیزی بیشتر.
نباید این را فراموش کرد , یک دانشجوی ترم اول عمران نیاز به همه این وسایل دارد چون اصول کار را در نقشه کشی
باید بداند و بعداً با دانستن اصول نقشه کشی می تواند به درستی از این نرم افزار استفاده کند.
البته به دلیل زیاد بودن ساخت وساز مسکونی در شهرهای کشور , و به دلیل زیاد بودن کار در دفاتر و شرکتهای مهندسی , کمتر شرکت یا دفتری به سراغ وسایل دستی میرود. به جرات می توان گفت که روزی در دفاتر مهندسی میز نقشه کشی , از اصلی ترین وسایل موجود در دفتر بوده و بدون آن مشکلاتی بوجود می آمد. ولی هم اکنون کامپیوتر از اساسی ترین وسایل موجود در دفتر مهندسی می باشد.
اساسی ترین نقش کامپیوتر در مهندسی عمران در بخش محاسبات سازه ای می باشد .با افزایش جمعیت , ارتفاع ساختمانها هم تغییر کرده وبجای اینکه ساختمانها افقی رشد کنند عمودی رشد می کنند و این سازه ها نیاز به حجم محاسباتی بسیار پیچیده و زیادی دارند که از حوصله دست خارج است و مشکلاتی را برای مهندس عمران بوجود می آورد. ولی وجود نرم افزارهای محاسباتی برای رشته عمران این مشکلات را حل کرده و می توان گفت: کامپیوتر و نرم افزار عصای دست مهندس عمران می باشد.
(این نکته را نباید فراموش کرد که فهم ودید مهندسی, مهم تر از کامپیوتر و نرم افزار برای یک مهندس می باشد.)
از مهم ترین نرم افزار برای کارهای سازه ای SAP2000 می باشد. ولی اگر بخواهیم فقط در زمینه سازه های ساختمانی کار کنیم بهترین وساده ترین نرم افزار ETABS می باشد .
این دو نرم افزار توسط, موسسه کامپیوتر ها و سازه ها (CSI) در دانشگاه برکلی کالیفرنیا ,تحت سرپرستی پرفسور ویلسون, جهت تسهیل وتسریع عملیات مدل سازی .تحلیل وطراحی به بازار عرضه شد.
از قابلیتهای نرم افزار ETABS میتوان به چند مورد زیر اشاره کرد:
1) محاسبه خودکار جرم ومرکز جرم و مرکز سختی ساختمان.
2) توزیع خودکار هر نوع بار (یکطرفه و دوطرفه ).
3) تولید و توزیع خودکار بار باد و زلزله .
4) طراحی ستونهای بتنی و فولادی با هر شکل .
5) طراحی تیرهای مرکب .
6) ارتباط دو طرفه با نرم افزار SAFE (برای طراحی پی و دال ).
امیدوارم که روزی ما هم بتوانیم در دانشگاههای خود این چنین نرم افزارها را بر اساس آئین نامه های کشور خود داشته باشیم!!!
جداگر ها به منظور جداسازی سازه از حرکات شدید زمین هنگام زلزله بکار میروند. برخلاف ساختمان که جداسازی آن غالبا از روی فونداسیون انجام میپذیرد ، در پلها این جداسازی مابین روسازه و زیر سازه اعمال میگردد .علت این امر نیروی اینرسی بسیار زیاد قسمت روسازه (که شامل وزن عرشه میشود) و همچنین سهولت اجرای آن میباشد. بطور کلی این جداگرها در پلها به دوصورت الاستومتریک(لاستیکی) و اصطکاکی بکار گرفته می شوند. این جداگر ها به سبب سختی اندک وقتی زیر روسازه تعبیه میگردند موجب افزایش پریود ارتعاش آزاد کل پل گشته و انتظار میرود که این امر باعث کاهش نیروی زلزله وارد به سازه گردد.که معمولا با توجه به طیف پاسخ تغییر مکان این کاهش نیرو با افزایش تییر مکان روسازه پل همراه است
میراگر ها
دراثر اعمال بارهای دینامیکی تغییر مکان حاصله همراه با سرعت و شتاب خواهد بود. جهت مقابله با شتاب وارده نیرویی به عنوان نیروی لختی در اثر جرم آن و جهت مقابله با سرعت نیرویی به نام نیروی میرایی در اثر اصطکاک بین ذرات و لقی اتصالات و غیره به وجود می آید و باعث تلف شدن مقداری انرژی می شود به این پدیده در اصطلاح میرایی می گویند. با تعبیه میراگر ( دمپر )می توان اثر تخریب دینامیکی و انتقال جانبی سازه را به حداقل رساند.
افزودن میراگرهای سیال به پایه ها دارای دو اثر می باشد:
- کلیه پایه ها بصورت توزیع شده ای در تحمل بار زلزله سهیم میشوند.
- تغییر مکان نسبی بین عرشه و پایه در میراگر باعث اتلاف انرژی می شود.
عمده جرم سازه ها در تراز عرشه متمرکز شده است و معمولا لازم است که عرشه پلها تحت حملات لرزه ای الاستیک خطی باقی بمانند.جدا کردن عرشه از زیرسازه سبب حفاظت بیشتر عرشه میگردد.
جداکردن عرشه از زیر ساز با استفاده از تکیه گاه های الاستومتری به علت کاهش نیروهای منتقله به زیرسازه در اثر تغییر شکلهای حرارتی عرشه از قدیم مرسوم میباشد.با ایجاد تغییرات اندک در سیستمهای تکیه گاهی و درزهای انبساط میتوان این سیستم را در مورد پل ها بکار گرفت..در این روش ها سیستم ها مکانیکی مختلفی در نشیمن پل و یا در دیافراگم های انتهایی آن جداسازی می گردند که درهنگام وقوع زلزله اقدام به جذب و استهلاک انرژی نماید. استهلاک انرژی در این وسایل عمدتا با استفاده از روش های مختلفی نظیر جاری شدن یک فلز نرم(کار داخلی یا هیستریس) ، اصطکاک مواد بر روی هم ، حرکت یک پیستون درون یک ماده ویسکوز و یا رفتار ویسکو الاستیک در مورادی از جنس شبیه لاستیک می باشد .
یکی از مشکلات عمده در مورد سازه های بتنی مسئله دوام آنها در مقابل حملات شیمیائی
مانند یون کلر، سولفات و غیره در سواحل دریاها میباشد. حفاظت میلگردها همواره یکی از دغدغه های کارفرمایان پروژه ها بوده است.
امروزه توصیه اکثریت قریب به اتفاق مهندسین مشاور صنعت ساختمان استفاده از دوده سیلیسی(Silica Fume) بهمراه فوق روان کننده (Super Plasticizer) در زمان ساخت بتن میباشد . زیرا آزمایشات علمی نشان داده اند که وجود دوده سیلیس بمیران 7% وزن سیمان در بتن به نحو چشمگیری از نفوذ یون کلر جلوگیری می کند. استفاده از دوده سیلیس بهمراه فوق روان کننده در بتن که بصورت پودر بسیار ریز (کمتر از 1/0 میکرون) با جرم حجمی پائین 0/2Ton/M3 میباشد ، مضراتی از قبیل عدم اختلاط کامل با بتن، مشکلات انبارداری، حمل ونقل، پرت مصرف وهمچنین مشکلات زیست محیطی وخطرات بهداشتی برای پرسنل محیط کار را به همراه دارد. مسائل و مشکلات فوق الذکر و پژوهشهای متعاقب منجر به فرآوری و تولید ژل میکروسیلیس گردیده که اولین باردر ایران توسط شرکت فن آوران بتن ایرانیان(فابیر) و توسط مخترع این محصول حسین رحیمی درسال 1380 عرضه گردید.
ژل میکروسیلیس درواقع همان سیستم دوده سیلیسی و فوق روان کننده بصورت خمیری شکل و آماده مصرف میباشد که ضمن دارا بودن قابلیت افزایش مقاومتهای شیمیائی و مکانیکی بتن ، مسائل و مشکلات سیستم دو جزئی دوده سیلیسی + فوق روان کننده را هم بطور اساسی حل کرده است.
ادامه مطلب ...ستونهای کوتاه با مقاومت برشی ناکافی شکست برشی را که اصولا ماهیتی ترد و ناگهانی دارد را تجربه میکنند . شکست برشی به دلیل ماهیت ناگهانی خود که همراه با کاهش سریع مقاومت ستون است بدترین نوع شکست در سازه های بتن آرمه به حساب می آید اما متاسفانه تعداد بسیار زیادی از این نوع شکست در زلزله های اخیر مشاهده شده است .عدم شکل پذیری کافی ستونها در جریان زلزله منجر به شکست خمشی در ستونها میشود.دلایل عدم شکل پذیری مناسب این ستونها عبارت است از: عدم محصور شدگی کافی بتن در نواحی مفصل خمشی ،وجود آرماتورهای طولی با وصله پوششی ناکافی و یا وصله آرماتورهای طولی در محل تشکیل مفصل پلاستیک.
در این روش کل ارتفاع ستون بوسیله یک جاکت فلزی نازک پوشانده میشود . البته وجود یک فاصله آزاد بین جاکت و پی یا تراز طبقات که معمولا حدود 3 تا 5 سانتیمتر توصیه میشود در دو انتهای ستون الزامی است. وجود این فاصله آزاد باعث جلوگیری از لهیدگی جاکت و همچنین عدم انتقال مفصل پلاستیک از انتهای ستون به پی میشود.برای مقاوم سازی ستون های با مقطع دایره ای مناسب ترین و معقول ترین شکل جاکت دایروی خواهد بود. در مورد ستون های با مقطع مستطیلی یک روش استفاده از جاکت های مستطیلی میباشد اما آزمایشات نشان میدهد که این جاکت ها از شکل پذیری مناسب برخوردار نیستند.
مشکل اصلی این روش را در محصور کنندگی این نوع جاکت ها در منطقه مفصل خمشی پلاستیک ذکر کرده اند که این عامل باعث میشود تا ستون هایی که با این نوع جاکت ها مقاوم سازی شده اند شکل پذیری مناسب دارا نباشند. هم اکنون در مقاوم سازی پلها در آمریکا و کانادا از جاکت های بیضی شکل برای مقاوم سازی ستون های مستطیلی استفاده میشود . برای مقاطع مستطیلی، غلاف های بیضوی(دایره ای یا حلقوی) معمولا موثر ترند زیرا فشار دورگیر یکنواختی برای مقاطع اصلی ایجاد میکنند. اصول طراحی ارائه شده برای غلاف های دایروی میتوانند برای غلاف های بیضوی هم با در نظر گرفتن یک شعاع معادل با توجه به قطرهای بیضی اعمال شوند. شعاع داخلی جاکت معمولا 12.5 تا 25 میلیمتر بزرگتر از شعاع مقطع ستون میباشد.یک جاکت نوعا شامل دو مقطع فولادی نیم دایره میباشد که بطور قائم در طول ارتفاع مقطع فولادی جوش میشوند.یک ماده پر کننده سیمانی مثل گروت یا بتن در این فاصله تزریق میشود که رفتار مرکب این دو ماده را تضمین کند..فاصله ای در حدود 50 میلیمتر بین انتهای جاکت و بالای پی قرار داده میشود.این فاصله برای انتفال مفصل پلاستیک به انتهای پایه ، بدون افزایش اساسی سختی جانبی و مقاومت آن ایجاد میشود.اگر این فاصله ایجاد نشود. پی به علت افزیش مقاومت خمشی و برشی در اتصال پی به ستون خیلی آسیب میبیند. بنابراین فاصله مذکور از انتقال مفصل پلاستیک از انتهای پایه به سمت پی جلوگیری میکند.
2- کلید های برشی ، وسایل مانع از جداکنندگی ، عرض نشیمن کافی و نشیمن مناسب بایستی برای محافظت پل از ضربات ناخواسته فراهم شوند . خرابی زمین ، دهانه های خمیده ، روانگرایی و... ممکن است باعث حرکات اضافی در سازه شوند که این وسایل تجهیزات عالی برای جلوگیری از خرابیهای بیشتر می باشند.
3-طراحی کلید های برشی و نشیمن لازم است که با ظرفیت طراحی پایه سازگار باشد.از آنجائیکه ترمیم آسیب شالوده بسیار مشکل است ، برای اجتناب از وارد آمده آسیب در پایه یا شالوده ، کلید های برشی نبایستی قویتر از پایه پل طرحی شوند. زیاد بودن مقاومت کلید های برشی باعث میشود که موقعیکه روسازه در جهت عرضی حرکت کرده و با کلید های برشی برخورد میکند ، نیروها را به ستون پل انتقال داده و منجر به آسیب های جدی به زیر سازه در این امتداد شوند.
4-عرض نشیمن زیاد برای وفق دادن با جابجایی زیاد غیر قابل انتظار ناشی از خرابی زمین یا لرزه های شدید ، راه حل مناسبی است . این کار مخصوصا در پل های با هندسه نامنظم یا خمیده بسیار مفید خواهد بود
5-بایستی از خرابی برشی در پایه ها جلوگیری کرد برای این کار از دورپیچ و خاموت کافی برای اطمینا از انعطاف پذیزی در پایه های بتن مسلح استفاده شود و قطع آرماتور نباید در میانه ارتفاع پایه ها صورت گیرد.
6-در محل هایی که پتانسیل ناشی از گسترش جانبی به همراه روانگرایی بیشتر است ، اثر آن را باید در طراحی منظور کرد
کار برد پیش تنیدگی به 440 سال قبل از میلاد بر می گردد زمانی که یو نانی ها کشش و تنشهای خمشی در بدنه کشتی های جنگی خود را با پیش تنیدگی ساختار بدنه به وسیله طناب های کشیده شده کاهش می دادند.
کار برد پیش تنیدگی به 440 سال قبل از میلاد بر می گردد زمانی که یو نانی ها کشش و تنشهای خمشی در بدنه کشتی های جنگی خود را با پیش تنیدگی ساختار بدنه به وسیله طناب های کشیده شده کاهش می دادند. یک مثال دیگری که نشان گر سادگی پیش تنیدگی می باشد بشکه های چوبی قدیمی است که کشش ایجاد شده در حلقه های فلزی بطور موثری قطعات چوبی را به یکدیگر می فشارد تا مقاومت و پایداری آنرا افزایش دهد.
ادامه مطلب ...